Op sommige dagen lijkt de Randstad één grote file. Wie met de auto van Amsterdam naar Rotterdam gaat moet maar afwachten hoe lang hij erover doet. Maar in plaats van te foeteren of je er mokkend bij neer te leggen kun je de gegeven file ook opvatten als een kans, zegt architect Rowin Petersma (1963).
Samen met enkele collega’s bepleit hij het idee van de ‘langzame stad’: maak de snelweg door de stad doelbewust langzamer, daar win je ruimte en leefbaarheid mee.
Is de stad niet al langzaam genoeg?
‘De stad en de snelweg botsen op elkaar, inderdaad. Nederland telt enorm veel auto’s. In de afgelopen vijftig jaar is ons autopark gegroeid tot 210 auto’s per vierkante kilometer, bijna vier keer zoveel als het Europese gemiddelde. Tezelfdertijd groeiden onze steden. 70 procent van onze woningvoorraad is gebouwd in de afgelopen vijftig jaar.
‘Lange tijd hield de ene ontwikkeling geen rekening met de andere, maar eind jaren negentig sloeg de paniek om de files toe. Sindsdien roept de ene partij om meer asfalt en is de ander daar uit milieu-overweging op tegen. Maar uiteindelijk realiseert iedereen zich dat de mobiliteitsgroei eindig is. Die mentaliteitsverandering zou ergens moeten landen.
‘Bij discussies over betere mobiliteit gaat het vaak om de economie. Maar ongemerkt zijn we ons leven gaan inrichten op de vertraging. Toch groeit de economie gestaag. We nemen de vertraging steeds meer als een gegeven. In dat geval kun je het beter ten goede aanwenden.’
Hoe doe je dat?
‘Wij hebben onderzoek gedaan op drie beruchte fileplekken: op de A10-West in Amsterdam, op de A13 in Delft ter hoogte van de Ikea-vestiging en op de A16 in Dordrecht ter hoogte van de geluidswal.
‘Wij hebben ons de vraag gesteld: wat zijn de voordelen als je de weg hier verlangzaamt naar 50 kilometer per uur? We hebben allerlei betrokkenen gehoord. Vervolgens hebben we drie oplossingen getekend.’
Wat schiet de stad hiermee op?
‘Dat verschilt per locatie. In Amsterdam kun je een ruimtewinst boeken ter grootte van tweederde van het oostelijk havengebied als je de A10-West terugbrengt tot een stadsboulevard.
‘Je kunt ruimte die nu opgaat aan vluchtstroken, viaducten en op- en afritten, aanwenden voor stoepen, parken, fietspaden en huizen. Door aanleg van een park en een stadsboulevard kun je de herstructurering van de westelijke tuinsteden helpen. Je trekt de wijk met een aantrekkelijke ingreep dichter bij de stad.
‘Ook in Delft kun je veel ruimtewinst boeken. Die stad zit nu tegen zijn grenzen aan, er is geen ruimte meer voor woningbouw. Als je gebouwen die nu in de stad staan naar de rand van de snelweg verplaatst, komt er in het centrum ruimte voor woningbouw vrij.
‘Datzelfde doe je in Dordrecht. De sociale wijken die langs de snelweg staan, hebben weinig openbare ruimte. De snelweg doorkruist hun pad naar het water. Door het aantal rijstroken terug te brengen, geef je ruimte terug aan de stad. Het leefklimaat van de mensen die daar in de buurt wonen gaat er dan sterk op vooruit.
‘In alle gevallen levert het grond op, en grond is schaars, vooral in het stedelijk gebied. Ontwikkelaars reageren vol belangstelling. Het biedt kansen voor gemeente en bouwers.’
Dat gaat wel ten koste van de automobilist.
‘Ons plan gaat uit van een toegestane snelheid van 50 kilometer per uur. Daar moet je eerlijk over zijn. Bij de huidige toegestane snelheid van 80 kilometer leg je de A10-West af in tien minuten. Althans, als er geen file staat, anders vergt het wel dertig minuten. Bij een snelheid van 50 kilometer duurt de reistijd twaalf minuten. Maar dan kom je niet in de file en je hebt geen onzekerheid over je reistijd.
‘Maar wij zijn het er niet mee eens dat deze oplossing ten koste zou gaan van de automobilist. Langzamer rijden kost weliswaar meer tijd, maar de automobilist kan dan wel langs de A10 zijn boodschappen doen. Langzaam rijden verbetert de interactie tussen mensen, dat maakt mensen gelukkiger, vinden wij.
‘Je gaat de snelweg heel anders aanwenden dan waarvoor hij ooit bedoeld was. De automobilist rijdt dan door een langzame stad, met levendigheid en bebouwing langs de weg, inclusief zebrapaden.
‘In een stedelijk gebied is een achtbaansnelweg die doorrijdt zonder vertragingen nu eenmaal een illusie. Eigenlijk is de snelweg in de stad achterhaald.’
Stuit dit plan niet op veel ongeloof bij automobilisten?
‘Mensen zijn zo gewend aan doorstroming dat ze zich niet kunnen voorstellen dat je bewust vertraging accepteert. Maar in de praktijk gebeurt het allang. Elke dag ondervinden mensen vertraging op grote schaal. Ons plan erkent dat en keert het ten goede.
‘We zijn ook niet anti-auto. Elke illusie dat het fileprobleem ooit oplost verdwijnt als je een half uurtje over de Autorai loopt. De auto geeft een eigen wereld, daar hechten mensen aan. Het is ook geen kwestie van automobilisten-pesten. Wij bepleiten alleen dat we in de stad de auto op een andere manier leren gebruiken.’
Nog geen reacties toegevoegd
Die weg is al zo vaak omgelegd. Er wordt hier ook zo ontzettend veel gebouwd. Er waren momenten dat ik moest zoeken; moet ik nou links of rechts houden. Voorheen was het hier weiland, met wat boerderijen. En nu is het allemaal vol.
rennen - huis - verandering - weg - droom
Een weg is een streepje in het landschap. Je zou zeggen dat dat niemand raakt. Maar een weg raakt iedereen. Het is een streep in het landschap die zorgt voor een grens, een barriere. Hij vormt zich naar de discussie zoals die bestuurlijk gevoerd wordt.
Als ik hier rij denk ik aan ruimte, rust en schapen. En aan thuis, want dan ben ik op weg naar huis. Nog wel, want over een maand ga ik verhuizen, dan heb ik deze weg 15 jaar gereden.
Het meeste werk werd nog met het paard gedaan. In het voorjaar werd het land klaargemaakt voor het weideseizoen. Met het paard voor de eg. Ik liep er naast en zocht nestjes van weidevogels.
Boerderij - herinneringen - vogels - paarden - Weiland
Acht jaar geleden kwam de boerderij leeg te staan. De gemeente had er geen bestemming voor, maar wilde hem ook niet afbreken. Alle boerderijen in Pijnacker zijn monumenten, die worden bewaard als een stukje historie.
Ik ben altijd vrolijk, maak graag een praatje; beetje kletsen. Als ik een weekje vakantie heb vragen ze aan mijn collega: is die mevrouw er niet?
Ik vind het eigenlijk altijd heel stom dat als je ergens rijdt waar eerst nog allemaal landschap was en wat nu bebouwd is, dat je eigenlijk niet meer goed voor je kan halen hoe het hiervoor was.
Als ik op de rotonde rijd en ik sla af richting Zoetermeer dan denk ik aan onze oude kippenschuur waar ik dan als het ware doorheen rijd. Richting Delft rijd ik door onze kassen. Dat blijft je altijd bij. Het is enorm veranderd, maar wij weten nog precies hoe het was, omdat we er zo lang gewoond hebben. Het zijn nu vooral mooie herinneringen.
Kinderen - tuinder - kippen - verhuizen - Rozen - van den Arend
Zo zou ik mezelf omschrijven...
sociaal - initiatiefrijk - vrolijk - verzorgend - spontaan
De club is een warm nest. Als je daar binnenkomt is het net alsof je er al jaren was.
verhuizen - voetbal - tuin - Pauline de Kroon
Van de kopers komen er heel veel uit Rotterdam en Den Haag. Die zitten in de fase van huisje, boompje, beestje en willen hier heel graag komen wonen. ALs je uit de stad komt vind je het hier heel mooi. Ik denk dat de mensen die hier al wonen wel zoiets hebben van: het wordt wel heel groot. Die missen het dorp. Voor sommige mensen hoeft het niet allemaal zo groot en zo massaal.
Er is hier in de afgelopen vijf jaar net zoveel veranderd als in de vijftig jaar daarvoor.
Om niet meer altijd s avonds met de zaak bezig te zijn, ben ik mijn vliegbevret gaan halen. Als je vliegt moet je namelijk zo je hersens erbij houden, dat je daardoor heel ontspannen terug komt. Je kan aan niks anders denken, je moet alleen maar daar mee bezig zijn.
vliegen - bedrijf - ondernemer
Mijn overgrootvader heeft de boerderij gekocht. Die kreeg een tweeling en mijn Opa was er daar een van. Toen hebben ze hem gesplitst. Mijn Opa kwam hier terecht. Daarna nam mijn vader het over en nu zit ik er. Ik ben de laatste, want nu wordt het bos.
grootvader - Boerderij - koeien - vader
Vroeger stond dit gebied voor mij voor kassen: om 4 uur s ochtends op de fiets van Rotterdam naar Berkel en Rodenrijs om tomaten te plukken. Nu is het een woonverbinding tussen Den Haag en Rotterdam. Den Haag kruipt vie Nootdorp deze kant op en Rotterdam kruipt via Berkel en Rodenrijs, Pijnacker-Nootdorp de andere kant op.
Ik heb altijd gedacht: ik blijf melken tot ik er dood bij neerval. Maar op een gegeven moment hielden mijn benen het niet meer en toen ben ik toch maar gestopt. Maar ik vond t wel jammer.
Als je wel eens in een plaats komt waar je vroeger vaak kwam, maar nu al lang niet meer bent geweest krijg je soms het gevoel: het is zo vertrouwd, maar tegelijkertijd is het zo vreemd.
herinneringen - ouderen - dementie - tuin - tuin
Ik heb een fascinatie voor dit gebied, omdat het een gebied is dat eeuwenlang nauwelijks veranderd is. Het is intensief gebruikt, maar altijd in dienst van, als toeleverancier van, de omringende steden De landschappelijke karakteristiek is nooit veranderd. Pas de laatste 7 jaar zijn er rigoureuze veranderingen doorgevoerd, waardoor het landschap eigenlijk een totaal ander landschap is geworden.
Op dit water heb ik altijd gezeild. Ik heb hier mijn man ontmoet en mijn ouders hebben elkaar daar ontmoet. En wij zeilen nu nog steeds. Het leuke aan zeilen is dat je heel makkelijk verplaatst van A naar B. Op hele relaxte manier, zonder geluid, gewoon spelen met de wind.
Er was een man op een brommer. Hij haalde me in, ging naast me rijden of liet mij hem inhalen. Het hield maar niet op. Ik vond dat zo verschrikkelijk eng. Ik denk dat dat een van de redenen is geweest waarom ik op een gegeven moment heb gezegd; ik ga lekker 24 hoog in de stad wonen.
Ik ben nu single, maar ik zou wel graag een relatie willen. Hiervoor heb ik wel kortstondige relaties gehad, nooit echt langdurig. Dat komt denk ik door mijn verlegenheid. Het maakt het leven er niet gemakkelijker op.
Mijn leven hier is compleet anders dan in het oude huis. Dat was een ander leven. Er is veel veranderd, in positieve, maar ook in negatieve zin. Deze omgeving heeft me heel veel troost geboden.
kind - jaren dertig woning - verlies - Rotterdam - troost - verandering
Het is niet fijn, tis best moeilijk af en toe. Maar ik denk wel dat je door zon verlies sterker kunt worden. Mits je er op de juiste manier mee omgaat.
Er was eens iemand die iets van mij geleend had. Hij wist niet waar ik woonde, dus ik had het uitgelegd. Op een goede keer stond hij voor de deur. Toen zei hij: het lijkt wel of ik het Paradijs binnen rijdt! Het was voorjaar, dus alles liep uit. Moest die man nu eens komen kijken...
In de Oude Leede speelt nu de ruimte-voor-ruimte regeling. Het bestemmingsplan is veranderd. Mijn stuk wordt nu geclaimd als natuur, terwijl ik denk: als ik er kerstbomen wil planten, dan plant ik er kerstbomen. Want ik vind natuur wel mooi, maar ik verdien er natuurlijk geen fluit aan.
Zon viaduct valt me wel op. Je ziet dat het dijklichaam doorsneden is, maar tegelijkertijd in tact gehouden is.
Alsof je in het buitenland bent. Je herkent niks. Terwijl je toch dagen en nachten daar gelopen hebt. Al 54 jaar lang. Je herkende er niks van, van de hele polder niet. Dat was zo vreemd.
Ik vind t een mooie weg. Het verbaast me dat er nog zon stuk natuur achter Pijnacker ligt. Ik dacht dat het een beetje volgebouwd zou zijn hiero. Nu krijg je een stukje natuur te zien wat je nog nooit gezien hebt. Beetje vakantiegevoel!
Een hoorcollege godsdienstfilosofie in de wasstraat en op de N470: Proff. Dr. Herman Philipse over de waarschijnlijkheid van wonderen.
Vroeg kon je iedereen. Als ik nu woensdag op de markt loop denk ik; zie ik er nog een? Een echte Berkenaar?
Albert Veld - kabouters - tuinder - Vissen
De schoonheid van een weg betekend dat die weg daar moet liggen alsof hij daaruit tevoorschijn is gekomen, alsof hij eruit gegroeid is.
Wim Nijenhuis - weg - ontwerp - Omgeving
Ik werkte vroeger in de tuinbouw. Dit waren vroeger tuinbouwdorpjes, maar nu wordt er een hoop gebouwd, veel nieuwbouw.
Je kan ergens langsrijden en een paar weken later weer en voor je gevoel staat er ineens een huis bij.
meisje - Nathalie Flier - Roze - paarden
Berkel is altijd een dorp geweest van veel import. Als je de oude geslachten in Berkel bekijkt, kom je een vrij grote familie Konijnenberg tegen. Die is er nu gewoon niet meer.
Als je hier regelmatig komt, een keer in de twee weken, dan is het een heel apart fenomeen, bijna voelbaar, hoe de stad, de nieuwbouw, opkruipt naar de polder, de lege polder.
Een jaar of tien geleden was dit nog grotendeels agrarisch gebied. Nu, door alle woningbouw en industriegebieden die in ontwikkeling zijn, veranderd ook heel de waterhuishouding.
Men heeft tegenwoordig een auto. Toen dit busje in 1979 ingesteld werd, was het autogebruik veel minder. Het aantal mensen dat een rijbewijs had was veel minder, en er woonde hier langs deze route nog veel meer oudere mensen. Toen hadden we 18.000 passagiers per jaar. Nu zijn we blij als we er 4.500 halen.
Ik heb hem officieel geopend. In mijn uppie. Schaar gepakt. Lint gespannen....
weg - schaatsen - Edwin Dening - tunnel
Voor het echte boeren wordt het hier natuurlijk steeds moeilijker. Maar wij hebben twee dochters en we zitten hier wel mooi middenin de wereld. De eene zit in Rotterdam op school. Ze stapt hier op de Randstadrail en ze zit er binnen 7 minuten. Dat is toch ook makkelijk?
Als ik hier alleen rij ben ik stil. Alleen met mijn gedachten, aan het genieten van het stukje.
Ik gebruik deze weg om de omgeving te verkennen en te kijken wat Zuid Holland te bieden heeft ten opzichte van Zeeland. En dat is veel meer dan je op het eerste gezicht zou denken.
Dit is de weg naar mijn broertje in Pijnacker. Ik ben nu al de tel kwijt, maar dit is de zoveelste rotonde die we gehad hebben. Vroeger was dit een heerlijk recht weggetje, waar je lekker op kon doorracen. Dat gaat nu niet meer.
Ik zag een auto over de weg slingeren. Ik dacht eigenlijk dat die mensen zoekende waren. Maar bij het passeren zag ik dat die man onwel geworden was. Ik kende hem, het was de vader van een vriendin van mij.
Als ik nu hier rijd dan heeft dat wel wat. Van oorsprong kom ik uit een tuindersgezin en het bedrijf waar ik nu werk doet de belangenbehartiging voor de tuinbouw. Dus ik heb hier wel binding mee.
Niets is blijvend, alles veranderd. Zelfs ik. Vroeger was ik een mooie jongen, maar dat is ook voorbij.
Rensink - nieuw - mensen - verandering - mijn vrouw - Bijen - plastic people - kippen
De tuindersmentliteit brengt een hele eigen sfeer met zich mee. Hoewel dat wel anders wordt, want er komen een heleboel nieuwe mensen bij vanuit de randstad om ons heen. Je ziet het veranderen.
burgemeester - Pijnacker - Kinderen - Kinderen - Politiek
Het kwam door een een misverstand. Ik had van iemand gehoord dat er zulke leuke huizen waren in Rijswijk, maar ik had hem misverstaan; ik verstond Bleiswijk. Toen hebben we hier maar een huis gekocht.
taxi - Amsterdammer - Frese - reizen
Ik heb genoeg gezien in mijn leven. Ik ben gegijzeld geweest door zes Palestijnen. Het was op een mooie zondag. Maar als ze met een gespannen wapen op je afkomen, is dat toch wel heftig.
Die weg loopt bij mij anderhalve kilometer door het land. Het is niet ideaal, maar alles heeft twee kanten. Je veranderd wat in je doen en laten. Ik heb weinig meer te doen eigenlijk.
Schaap - Weiland - weg - Bram van der Tas
De ene groep is heel blij met veranderingen. Die zien het als een nieuwe uitdaging, maar toch zeker de helft, ziet het als een bedreiging. Wat gebeurt er met mij? Wat doet het met mij? Het gaat allemaal heel snel dus voor jezelf is het af en toe ook moeilijk om het bij te houden.
Ik ben heel erg blij met de weg. Maar ik ben net als alle anderen: de afslag moet wel goed vallen, anders heb je er last van. Een echte NIMBY.
Bellypainting is het beschilderen van zwangere buiken om fotos van te maken. Voor een geboortekaartje of als herinnering. Elke moeder wil haar zwangerschap vastgelegd zien, want het is een heel bijzonder moment.
Ik denk dat hij 150, 200 kilo woog. Een kolossale beer. Tassen vol met koffie stond hij vol te laden. Ik zag het gebeuren.
Vliet - dood - erg - mensen - bloemen - Vroeger - stress - venijn - overval - moedeloos
Het was denk ik 15 jaar geleden. Het was in de winter, vrij laat. Ik reed mijn vaste route naar huis; via Nootdorp en Pijnacker naar Berkel. Het was een paar dagen voor kerstmis. Buiten was het donker, koud en het regende.
Langs de weg zag ik een meisje staan. Ik vroeg waar ze naar toe moest.
Berkel en Rodenrijs - weg - Wim Mounier - meisje - prostitutie - verandering - bang
Volgens mij heeft die boerderij hier gestaan. Hier hebben we gewoond. Daar ligt mijn jeugd. Wat dat aangaat is er wel wat veranderd.
Glazenwasser - Boerderij - Mijn club - polder - ouderen - Steentjes
Ik ben er naar toe gegaan om een beetje contact te houden met mensen. anders kom je helemaal alleen te staan. Ik ga naar de kerk om troost te zoeken.
Busch - verhuizen - mijn vrouw - Kerk - verandering - vakantie
Tot 1983 heb ik gevent langs de deuren. Het contact met de mensen was fijn. De mensen waren niet zo gejaagd als nu. Tweeverdieners waren er nog niet. In de jaren tachtig zag je dat patroon veranderen.
mijn vrouw - ongeluk - Vroeger - Bert van der Poel - invalide - polder - tuinder - consequenties - venten - verkering
We hebben er 28 jaar gewoond. Langs het water. Mijn man had een eigen visstek, hij ging iedere dag vissen. We hadden een grote tuin met een hobbykas, die stond altijd vol met tomaten, komkommers en bonen. Het was gewoon geweldig wonen.
Langs de weg liggen grastegels. Dat betekend dat als er een incident zou zijn en er zou filevorming ontstaan of er is iemand met pech dan, is het voor ons als hulpdienst mogelijk om toch langs de file te komen. En die sloten, die zijn onze bluswatervoorziening.
Brandweer - Alfred Ottink - Nacht - ongeluk - ongeluk
Wat ik dacht? Ik weet het niet meer. Een hoop oude dingen zijn weg, maar verder is het ontzettend makkelijk, die weg. Zonder meer.
Berkel en Rodenrijs - Martin Lobe - Sideron - liefde - Boerderij
Voor de dood hoef je niet bang te zijn. Als je voor jezelf geprobeerd hebt het goed te doen, dan hoef je niet bang te zijn voor het einde. Dan is een einde een nieuw begin.
religie - vrijwilliger - Christelijk - gezin - dood - begin - Mevrouw Snel-Hoogerdijk
Bleiswijk, Bergeschenhoek en Berkel en Rodenrijs zijn 1 gemeente geworden. We hebben nu met de 3 gemeenten bijelkaar ongeveer 40.000 inwoners. Dat moet in de komende jaren groeien tot ongeveer 70.000 inwoners.
Kinderen - moeder - huisvrouw - Politiek - Laurine Bonnewits-de Jong - Weiland - kippen - hobbies
Ze vroegen of we nog met vakantie gingen. We hebben hier toch vakantie? Tis hier toch een Eldorado.
Vissen - Familie van Leeuwen - verandering - vakantie - vakantie - tuincentrum - verkering - verkering
Hij volgde het hele proces van ontwerp en inspraak nauwgezet. Liever had hij de weg aan de andere kant van de spoorlijn, in plaats van pal voor zijn huis. Maar toen hij het zijn commentaar stuurde naar de provincie, werd het ontwerp zo aangepast dat de weg alleen maar dichter bij zijn huis te liggen....
verandering - nadeel - Meerweg - ontwerp - anders - Cors Jansen
Karin, die door haar burn-out werkloos geworden is verliest zich met liefde in haar passie. Want wie een burn-out heeft kan niet stil zitten.
Katten - Karin Wiegman - vrijwilliger - burn out - dierenbescherming - gezelschap - verlies - liefde - passie - paars
Over hoe de vrouw van de tandarts de vrouw van de Soete Suikerbol werd.
Marlene van Buuren - Pannenkoek - Pannenkoek - tandarts - gezin - Soete Suikerbol
Normaal heb ik een fluitje bij me. Met een fluitje kan je een schaap het hele veld over sturen. Onderweg kan ik dat oefenen. Ik kan hier fluiten wat ik wil, niemand die het hoort.
Schaap - Jos Woning - Fluit - Kinderen - mijn vrouw
Mijn vrouw Sandra wilde graag in het ziekenhuis bevallen. Maar als je weeën hebt, dan wil je natuurlijk niet teveel geschud aan je lichaam. Daarom hebben we van tevoren een paar keer een proefrit gemaakt over de N470. Dat ging eigenlijk wel prima.
Dus toen Bram op het punt stond om geboren te worden zijn we over deze weg naar het ziekenhuis gereden.
Berkel en Rodenrijs - Bevalling - Bruiloft - vriendin - mijn vrouw - gezin - Martin Uitdenbogerd
Daar logeren betekende altijd dat je heel veel mocht. We gingen bijvoorbeeld op de paard en wagen mee naar de veemarkt in Delft. Als nichtjes werden wij vreselijk verwend.
Boerderij - Delft - Gedesorienteerd - herinneringen - Gastvrij - Catharina van Velde
Mijn moeder denkt dat het mijn dood wordt. Ze heeft het gevoel dat ik verongeluk als ik op de motor zit. Dat droomt ze.
ongeluk - afzetten - ambulance - ouders - vader - moeder - Motor
Ik wilde liever in de stad wonen, in wat ze nu een achterstandswijk noemen. Voor de contacten, want in de krant zag ik dat de mensen daar in de zomer altijd op straat zaten. Dat wilde ik ook, maar dat gebeurde niet in Berkel en Rodenrijs.
Berkel en Rodenrijs - Kinderen - wennen - anders - Antillen - Antillen - Judith Bes
Ik hou van deze route, omdat hij langs mijn geboortedorp gaat. Dat roept toch automatisch herinneringen op. Het vliegveld bijvoorbeeld. Liever nog dan huisarts was ik piloot geworden.
anders - weg - Basis - Vroeger - Tropen - Bevalling - Overschie - Doenkade - herinneringen - Vliegveld - huisarts - Robert Mol - Antillen
Een weg is asfalt. De nieuwe weg die er gaat komen scheelt mij tijd, dus is het rationeel gezien een goede weg. Ik heb me nooit afgevraagd of mensen gelukkiger worden van de nieuwe weg.
We zouden hier voor het eerst echt gaan samen wonen. Een half jaar voor het huis opgeleverd werd gingen we uit elkaar. De keuken en de badkamer hebben we nog samen uitgezocht.
Boerderij - Pijnacker - we - wijk - vriendin - weg - spontaan - gezin - jaren dertig woning - Ronald van Vliet - Pijnacker
Ik zit in een tweestrijd. Aan de ene kant heb ik hier mijn bedrijf en ben ik superblij met al die vernieuwingen. Aan de andere kant woon ik hier 500 meter vandaan en zie ik dat mijn eigen woonomgeving waar ik aan gewend ben, dat die te modern wordt.
Edward Houweling - Berkel en Rodenrijs - Auto - Bruiloft - herinneringen - vernieuwing - kever - woonomgeving - tweestrijd
Avontuur zit Brenda in het bloed, maar haar huidige woonwijk Tandhof is weinig avontuurlijk.
Grand Canyon - Kinderen - Delft - vakantie - Pijnacker - Buitenwijk - Nagels - leger - herinneringen - wereld - grenzen - Avontuur - Brenda van Loenen
Ik heb geen herinneringen aan dit gebied, behalve dat ik hier gewoond heb.
Cabrio - pijp - sofa - herinneringen - Leonard P. van Rhijn
Vroeger was het belletje trekken, busje trappen, raam ingooien, dat soort ongein. Op een gegeven moment wordt je ouder, ga je met verkeerde vriendjes om en dan wordt het al snel brandbommetjes in de tuin gooien, inbreken...
Rotterdam - overtreding - school - vrachtwagen - Kinderen - Nacht - mijn vrouw - rennen - vader - ongeluk - Auto - Weiland - Mijn club - Robert Sauerbier - Robert Sauerbier
Van een aantal huizen hier langs de weg weet ik dat er mensen woonden die op de wachtlijst stonden voor het verpleeghuis. Die waren soms zo dementerend dat ze zomaar de weg over staken. Je ziet hoe gevaalijk deze weg is, en dat die sloot daar is.
Felicie van den Hoek - een opera - dementie - Omgeving - het verpleeghuis - Kinderen - Nacht - Auto - Boom - ouderen - Emotie - lastig - vader
Hij was soldaat en zat als wachtmeester in Bergen op Zoom. Zij was verpleegster in krankzinnige inrichting Vrederust. Ze ontmoeten elkaar in de kerk. Het was liefde op het eerste gezicht. Dat kan een goed moedertje worden, dacht hij.
Dik de Gelder - Berkel en Rodenrijs - ouderen - grootvader - overtreding - school - anders - religie - de tramwagen - wennen - Kerk - mijn vrouw - Boerderij - Dichter - vader - Kinderen